In de media lees je veel over stijgende gasprijzen. De energiekosten voor een huishouden gaan dit jaar fors omhoog. Een warmtepomp zou deze stijging kunnen dempen. Een warmtepomp verwarmt je huis namelijk met elektriciteit. Hierdoor ga je, in vergelijking met een cv-ketel, minder gas gebruiken. Maar ook meer stroom. Wat je bespaart aan gas moet je dus afzetten tegen het extra verbruik van stroom. Maar hoe zit dat precies? En welk effect heeft de gasprijs op de besparing? Hieronder leggen we het uit.
Berekening met een voorbeeldwoning
Laten we het praktisch maken, met als voorbeeld het effect op een twee-onder-een-kap woning van 150 m2 uit 2016. Je kan eenvoudig berekenen hoeveel energie ongeveer nodig is om dit huis warm te houden gedurende het jaar. Bij de bouw is namelijk bepaald hoeveel warmte de woning verliest. Die verloren energie moet de cv-ketel of warmtepomp aanvullen om te zorgen dat het binnen lekker warm blijft.
Via een berekening (die ik hier uitleg) kom je op ongeveer 9.000 kWh (kilowattuur) aan benodigde warmte-energie per jaar voor deze twee-onder-een-kap woning. Voor de goede orde: de term kilowattuur (kWh) wordt in het dagelijks leven meestal gebruikt als maat voor elektrische energie (stroom), maar je kunt iedere vorm van energie uitdrukken in kilowatturen, ook warmte(-energie). Zo kun je appels met appels vergelijken.
Aardgas kan de genoemde 9.000 kWh aan warmte-energie leveren door het te verbranden in een cv-ketel. De energiewaarde van aardgas kan je bovendien ook uitdrukken in kilowattuur: een moderne cv-ketel haalt circa 9kWh aan energie uit één kubieke meter (m3) aardgas. Het geschatte gasverbruik van deze woning is dus ongeveer 1000 m3 per jaar (9.000/9).
De volgende vraag is hoeveel stroom een warmtepomp gebruikt om dezelfde 9.000 kWh aan warmte te maken? Het antwoord hangt af van de SCOP (Seasonal Coefficient of Performance), een maat voor het energieverbruik van de warmtepomp. Het getal SCOP drukt uit hoeveel kWh aan warmte door de warmtepomp kan worden gemaakt als je er 1 kWh aan stroom instopt.
De SCOP verschilt per warmtepomp en hangt sterk af van de omstandigheden, zoals ik in dit artikel uitleg. Maar als we aannemen dat deze woning beschikt over vloerverwarming, dan is een SCOP van 4,5 realistisch. Van iedere kilowattuur aan stroom maakt de warmtepomp 4,5 kWh aan warmte. Dat betekent dat een warmtepomp voor dezelfde 9.000 kWh aan warmte ongeveer 2.000 kWh (9.000/4,5) aan stroom nodig heeft.
Het effect van stijgende gasprijzen samengevat
Samengevat, deze woning kan met een warmtepomp circa 1.000 m3 aan gas besparen ten opzichte van een cv-ketel, maar gaat daardoor 2.000 kWh aan extra stroom gebruiken. Dit laat zien dat de gas- en elektriciteitsprijzen een grote invloed hebben op de besparing.
- Bij een (tot voor kort gangbare) gasprijs van €0,75 per m3 en een elektriciteitsprijs van €0,21 per kWh is de besparing op de energiekosten in dit voorbeeld €330 per jaar (€750 -/- €420).
- Doen we de aanname dat de prijs van gas stijgt naar €1,00 per m3, en blijft de elektriciteitsprijs gelijk, dan stijgt de besparing naar €580 per jaar.
- Maar omdat 80% van onze stroom voorlopig nog wordt opgewekt met fossiele grondstoffen (zoals datzelfde gas) is de verwachting dat ook de stroomprijs zal gaan stijgen.
Dit is slechts een voorbeeld, maar het geeft een beeld van de factoren die een rol spelen. In dit voorbeeld wordt nog niet meegenomen dat de vastrechtkosten voor gas (circa €200 per jaar) vervallen als je volledig overschakelt op een warmtepomp. Aan de andere kant is ‘volledig van het gas af’ geen voorwaarde om te besparen op jouw gasverbruik; met een hybride warmtepomp kun je tot 70% van de gaskosten besparen terwijl je de cv-ketel voorlopig behoudt. Wil je tenslotte een indruk krijgen wat de terugverdientijd is van een warmtepomp, dan raad ik je aan om dit artikel te lezen.
